Geri Bildirimin Gücü: 360 Derece Performans Değerlendirmenin Artıları ve Eksileri

Çalışan performans değerlendirme aşamalarında mükemmeliyetçilik aranmamalıdır. Performans değerlendirme aşamaları bütünsel bir performans yönetimi için gerekli olan adımlardır. Farklı yöntem ve teknikler ile performans değerlendirmeler gerçekleştirilebilir. 360 Derece Performans Değerlendirme en sık kullanılan, yılda sadece bir kez ve tek yönlü yapılan değerlendirmelerin yerini alan bir yöntemdir.

Bu yöntemi yazımızın ilerleyen kısımlarında daha yakından inceleyecek, etkilerini birlikte keşfedeceğiz.

360 Derece Performans Değerlendirme Nedir?

360 Derece Performans Değerlendirme, bir çalışanın performansının sadece yöneticisi tarafından değerlendirilmesinin aksine, iş yerindeki 4 farklı kişinin değerlendirmesini mümkün kılan bir sistemdir. Performansı ya da yetkinliği değerlendirenler, çalışanın ekibinden bir arkadaşı, yöneticisi ya da ortak bir projede çalıştığı arkadaşı olabilir. Ya da üst düzey yönetim ekibinden bir kişi değerlendirmeye alınırsa yönetimde yer alan paydaşlar değerlendirici olabilir.

Özetle, 360 Derece Değerlendirme ile bir çalışanın 4 farklı bakış açısından değerlendirilmesini, o çalışan hakkındaki detaylı raporlara ulaşılmasını, çalışanın güçlü ve gelişime açık yönlerini analiz edilmesini sağlayabilirsiniz.

360 Derece Performans Değerlendirmenin Avantajları

Genişletilmiş Kapsam: 360 Derece Performans Değerlendirmenin en önemli avantajlarından birisi, sağladığı geri bildirimin kapsamıdır. 360 Derece Performans Değerlendirme farklı bakış açılarından geniş kapsamlı geri bildirimler almanıza olanak tanır.

Kişisel Gelişim: 360 Derece Performans Değerlendirmenin çıktıları sayesinde çalışanlarınızın kişisel gelişimine katkı sağlayabilirsiniz. Değerlendirme sonuçları çalışanların gelişime açık yönlerini ya da güçlü yönlerini öne çıkaran bulguları barındırır. Bu bulguların doğru değerlendirilmesi ve çalışanların bu doğrultuda yönlendirilmesi kişisel gelişimi pozitif olarak etkiler. 

Örneğin, çalışanınızın sunum becerilerinin eksik olduğuna dair farklı bakış açılarından geri bildirim alırsanız sunum teknikleri konusunda çalışanınıza eğitim atayabilirsiniz. 360 Derece Değerlendirme ile aynı konu hakkında farklı bakış açılarından geri bildirim almanız konunun objektifliğini artırarak dikkate alınması gerektiğini sizlere hatırlatır.

Bir diğer yönden, örneğin çalışanınız yöneticisi tarafından son teslim tarihine uymadığı konusunda geri bildirim almış olabilir. Ancak çalışanınızın ekip arkadaşları geri bildirimlerinde teslim tarihlerine dikkat edildiğini öne sürüyorsa burada çözümlenmesi gereken farklı bir nokta vardır. Asıl üzerine durulması gereken konu teslim tarihleri değil, çalışanın yöneticilerle olan iletişimde yaşadığı zorluklar olabilir. 

Performans Onayı: 360 Derece Performans Değerlendirme ile, farklı bakış açılarından geri bildirim alma fırsatı elde edersiniz. Bu sayede bir konu hakkında 4 farklı bakış açısından geri bildirim alarak belirlenen başlık üzerinde onaylanmış bir sonuca ulaşırsınız.

Özgür Değerlendirme Ortamı: Yüz yüze geri bildirim vermek bazı durumlarda zor olabilir, örneğin çalışanın yöneticisine vereceği geri bildirimlerde. Ancak 360 Derece Değerlendirme ile çalışanlar anket sistemi üzerinden özgürce yöneticileri hakkındaki geri bildirimlerini paylaşabilir, dürüst ve açık bir şekilde görüşlerini dile getirebilir. Aynı zamanda anket sistemindeki geri bildirimlerde duygu kontrolü yapmak daha mümkündür. Yüz yüze geri bildirimlerde iletişim problemlerinden kaynaklı ani kızgınlıklar yaşanabilir. Anketler bu süreçteki duygu kontrolünün yapılmasını kolaylaştırarak daha sakin bir değerlendirme süreci tasarlamanıza yardımcı olur.

Geri Bildirimleri Tekrar İnceleme Fırsatı: Yüz yüze alınan geri bildirimler o an dikkate alınsa da zaman geçtikçe unutulabilir ya da etkisi azalabilir. 360 Derece Değerlendirme ile olumlu ya da olumsuz fark etmeden tüm geri bildirimler kaydedilir ve gerektiğinde tekrar incelenerek dikkate alınabilir. 

Azalan Ön Yargı: Farklı bakış açılarından geri bildirimler almak, değerlendiriciler üzerindeki ön yargıyı da azaltır. Örneğin bir çalışanın yöneticisi ile ilişkisi problemliyse, var olan sorunların geri bildirim sürecine yansıyacağı düşünülebilir. Ancak geri bildirimlerin tek bir bakış açısından olmaması sürece karşı ön yargılı yaklaşımları azaltır ve güven ortamı oluşturur.

Artan Güven: Geri bildirim almak ve vermek, performansın ve yetkinliklerin değerlendirilmesi olumsuz ve can sıkıcı bir süreci çağrıştırmamalıdır. Geri bildirimler olumlu da olsa olumsuz da olsa her zaman gelişimi desteklemelidir. 360 Derece Değerlendirme ile özgür bir değerlendirme ortamı yaratabilir ve bunu düzenli aralıklarla yaparak geri bildirim kültürünün temelini atabilirsiniz. Böylece çalışanlarınızın değerlendirme ve geri bildirim süreçlerine olan güvenini artırarak özgür bir çalışma ortamı yaratabilirsiniz.

Daha Güçlü Yöneticiler: 360 Derece Değerlendirmeler sadece çalışanların değil yöneticilerin de kişisel gelişimini destekler. Örneğin bir yönetici, farkında olmadığı bir noktayı çalışanından aldığı geri bildirim sayesinde fark edebilir ve gerekli iyileştirmeleri yapabilir. Böylece yukarı yönlü geri bildirimler sayesinde yöneticilerin daha iyi karar almaları ve ekiplerini daha verimli yönetmeleri sağlanır. Aynı zamanda çalışanlar kendi fikirlerinin yöneticiler üzerinde etkisi olduğunu ve geri bildiriminin önemsendiğini gördüğünde kendisini değerli hissedecektir. 

360 Derece Performans Değerlendirmenin Dezavantajları

Doğru Kişileri Seçmek:  Bir kişi hakkında etkili geri bildirim toplamak istiyorsanız, doğru kişileri seçtiğinizden emin olmalısınız. Örneğin, çalışanla çok az çalışmış birisinden geri bildirim isterseniz etkili geri bildirimi alamayabilirsiniz ve bu da verimsiz bir değerlendirme sürecinin oluşmasına sebep olur.

Ayrıca, çalışanın çeşitli projelerde birlikte çalıştığı kişileri de seçmeniz gerekebilir. Bu nedenle, yalnızca aynı projedeki kişileri seçmekten kaçınarak şirket içerisinde farklı düzeylerde bulunan kişilerden oluşan bir değerlendirici grubu oluşturabilirsiniz.

Tamamlanma Sürecinin Uzun Sürmesi: Bir çalışanın 4 farklı bakış açısından değerlendirildiğini düşünürsek, herkes bu süreç içerisinde birkaç kez değerlendirici olabilir. Çalışanlar zaman zaman biriken değerlendirme anketlerini ertelemeye eğilimli olabilir. Bu nedenle sürecin herkes açısından kolay geçmesi için doğru soruların, doğru kişilerin seçilmesi ve dengesiz bir planlamanın önüne geçilmesi gerekmektedir.

Değerlendirme Sürecinin Uzun Sürmesi: Performansların değerlendirilme süresi, değerlendiricilerin geri bildirim verme sürecine bağlıdır. Örneğin bir çalışanı 4 farklı kişi değerlendirir, 3 kişi süreci tamamlamış olsa bile değerlendirmeyi tamamlamayan 1 kişi o süreçte duraksama yaşanmasına sebep olur. Bu nedenle değerlendiricilere sık sık süreci hatırlatmak faydalı olacaktır. Bu hatırlatmaları değerlendiricilerin mobillerine bildirim olarak yönlendirirseniz dikkate alma oranlarını artırabilirsiniz. Tüm 360 Derece Değerlendirme sürecinizi manuellikten kurtararak otomatikleştiren ve mobil hatırlatmalar yapan bir dijital İK platformundan destek alabilirsiniz.

Dengenin Sağlanması: Değerlendirme soruları sadece olumsuzlukları ve zayıf noktaları içeren sorulardan oluşmamalıdır. Soru dağılımının dengeli yapılması ve her açıdan değerlendirmeyi mümkün kılması bu aşamada kritiktir.

Güven Ortamın Oluşturulması: Çalışanlar en başta 360 Derece Değerlendirmeye katıldıklarında bu sürecin güvenilirliğinden endişe edebilir. Yöneticileri başta olmak üzere birçok kişiyi değerlendirirken özgürce düşüncelerini dile getirmeyebilir. Bunun önüne geçmek için sürecin en başından itibaren 360 Derece Değerlendirmenin kişisel gelişime katkısı olduğunu ve güvenilir olduğunu çalışanlarınıza hissettirmelisiniz.

Birçok değerlendirme yönteminde olduğu gibi 360 Derece Değerlendirme sürecinde de avantajlar ve dezavantajlar vardır. Ancak sürecin gerektirdiği noktalara dikkat edilirse avantajlar dezavantajlardan baskın olabilir ve kapsamlı bir değerlendirme süreci gerçekleştirilir. Sorwe  tüm 360 Derece Değerlendirme süreçlerinizi otomatikleştirerek uçtan uca planlı ve adil bir değerlendirme imkanı sunar.