360 Derece Performans Değerlendirme Nasıl Kurgulanmalı?

Çalışanların performans durum, değişim ve gelişimlerinin değerlendirilmesi hem insan kaynakları hem de yönetim süreci açısından oldukça önemlidir. Performans değerlendirmeleri ile çalışanın performansının yanı sıra motivasyonu, davranışları gibi etmenler de göz önünde bulundurulur. Bu değerlendirmeler ile şirketler işlerin daha verimli ve etkili bir şekilde sürdürülmesini amaçlar. Günümüzde performans değerlendirme yöntemi için kullanılan pek çok yöntem bulunsa da en etkili ve güvenilir olanlarından biri 360 derece performans değerlendirme yöntemidir. 

360 Derece Performans Değerlendirme Nedir?

Geleneksel performans değerlendirmeleri, tek bir yöneticinin çalışanların performansının değerlendirilmesi ile belirli aralıklarla yapılır. Geleneksel performans değerlendirme sisteminden farklı olarak 360 derece performans değerlendirme yöntemi ile değerlendirmeler yalnızca çalışanın yöneticisi tarafından gerçekleştirilmez. Bu değerlendirme yönteminde, çalışan üstünün yanı sıra iş arkadaşları, ekip üyeleri, müşterilerinin de geri bildirim ve görüşlerine yer verilir. Bu sayede, tek kişilik değerlendirmelerin öznellik, kişisel ilişkiler, yetersiz gözlem ve bilgi gibi sonuçları olumsuz yönde etkileyebilecek etmenler ortadan kaldırılır.

360 derece performans değerlendirme yönteminin, 360 derece olarak adlandırılmasının temel nedeni çalışan performansını değerlendiren kişilerin çeşitliliğidir. Çalışanın ilişki içerisinde bulunduğu birden fazla kişinin yaptığı 360 derece performans değerlendirme ile çalışan performansının değerlendirilme süreci daha açık ve objektif bir şekilde sürdürülebilir. 

360 derece performans değerlendirmesinde çalışanın iş arkadaşları, ekip üyelerinin yer almasıyla çalışanın insan ilişkileri, iletişim becerileri gibi davranışsal yetkinlerine katkı sağlanarak şirket içi sağlıklı ve güçlü bir iletişim ortamı oluşturulur. Ayrıca, müşteri veya tedarikçilerden de bu değerlendirme sürecinde geri dönüşler alınması ürün ve hizmet kalitesinin artmasını sağlar. Bu sayede hem verimlilik hem de müşteri memnuniyetinde eş zamanlı bir artış sağlanır.

360 derece performans değerlendirme yöntemi ile çalışan bu süreçte bir bütün olarak değerlendirilir. Çalışanın yalnızca geliştirilmesi gereken yönleri değil yetkin yönleri de belirlenerek 360 derece performans değerlendirme yönteminin en önemli özelliklerinden olan kapsayıcılık ve nesnellik aynı anda sağlanır. Böylece çalışanın iş bilgisi, verimliliği gibi mesleki yetkinliğinin farkındalığına ve gelişimine yönelik daha faydalı ve uygun süreçler sürdürülebilir.

Açık, objektif ve kapsayıcı bir değerlendirme süreci sağlayan 360 derece performans değerlendirme yöntemi ile pek çok konu ele alınabilir. Değerlendirilen temel konular, çalışanların mesleki ve bireysel yetkinlikleri ile davranışsal yeterliliklerini kapsar. 360 derece performans değerlendirme sonucunda çalışanların ihtiyaç duydukları eğitim, destek, ödüllendirme gibi yetkinlik ve davranış gelişimine yönelik süreçler daha verimli ve etkili bir şekilde belirlenerek sürdürülebilir. 

360 Derece Performans Değerlendirme Nasıl Yapılır?

360 Derece performans değerlendirme sistemi oluşturmanın temeli ilk olarak doğru soruların oluşturulmasından geçer. Sorular, gelişime ve değerlendirmeye katkı sağlayacak, yön verecek özelliklere sahip olmalıdır. Her çalışanın aynı soru setleri ile değerlendirilmesi verimlilik ve uygunluk açısından uygun değildir. Bu nedenle, belirli alanlarda ve geri bildirimin alınacak kişilerin özelliklerine göre değerlendirme sorularının çeşitlendirilmesi gerekir.

İkinci adım ise 360 derece performans değerlendirmesinde değerlendirmenin hangi alana yönelik olduğunun belirlenmesidir. 360 derece performans değerlendirmeleri ile geliştirilmesi hedeflenen alanlardan birkaçı şunlardır:

> Liderlik Niteliği

Liderlik, mesleki yetkinliklerin yanı sıra kişisel yeterlilik ve davranışsal özellikleri de kapsar. 360 derece performans değerlendirmesi ile çalışanların liderlik nitelikleri çeşitli alt etmenler ile çok yönlü değerlendirilmesi hedeflenir.

> İletişim Becerileri

Çalışanların yöneticileri ile olduğu kadar çalışma arkadaşlarıyla da sağlıklı ve profesyonel iletişim becerilerine sahip olması oldukça önemlidir. 360 derece performans değerlendirmesi ile iletişim ortamında çalışanların daha olumlu, aktif ve verimli iletişim becerilerinin geliştirilmesi sağlanır.

> İnsan İlişkileri

Çalışanlar arasındaki etkileşim ve ilişkiler takım çalışmasının verimlilik ve performansını doğrudan etkileyen faktörlerdir. 360 derece performans değerlendirmesi ile çalışanlar arasındaki ilişkileri güçlendirmek, takım çalışmalarına özendirmek ve yönlendirmek gibi verimliliğe yönelik geri bildirimler alınmaya çalışılır.

> Görev Yönetimi

Çalışanlara ve çalışma ortamına yeni, güncel yetkinlikler ve imkanlar kazandırmak hem iş verimliliğinin hem de çalışanların şirket içi etkinliklerinin arttırılması için büyük önem taşır. 360 derece performans değerlendirmesi ile çalışanların etkili ve verimli çalışma açısından ihtiyaç duyulan faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanır.

> Değişime Uyum

Günümüz çalışma yaşamında değişim göz ardı edilemeyecek bir etmendir. Çalışanların değişime açık olması ve kendilerini yenilemeye hazır olması bu açıdan önemlidir. 360 derece performans değerlendirmesi ile çalışanların koşulların değişimine yönelik uyum özellikleri, çözümleri ve eylemleri hakkında geri bildirimler alınır.

> Çalışan Gelişimi

Şirket hedefleri doğrultusunda çalışanların yetkinliklerinin geliştirilmesi veya gelişime teşvik edilmesi gerekir. 360 derece performans değerlendirmesinde şirkette sorumlu olan kişilerin çalışan yetkinliklerinin geliştirilmesi veya iyileştirilmesi konusunda sahip oldukları sorumluluk ve kararlılık düzeyleri ile bu yöndeki eylemleri değerlendirilir. 

> Astların Yetiştirilmesi

Yoğun iş yaşamı ve belirli koşullarda çalışma ortamında bireysellik ön plana çıkabiliyor.  360 derece performans değerlendirmesi ile bireysel yetenekler keşfedilip yetiştirilirken, yetkin çalışanların liderlik niteliklerine katkı sağlanır.

360 derece performans değerlendirme ile amaçlanan çalışanların yetkinliklerinin sınanması değil geliştirilmesi ve iyileştirilmesidir. Bu değerlendirmeler ile çalışanların yetkinlik ve yeterliliklerinin gelişiminine yönelik etkili çözümler üretilirken şirketler için de pek çok açıdan fayda sağlanır.

360 Derece Performans Değerlendirme Avantajları Nelerdir?

360 derece performans değerlendirme yönteminin geleneksel performans değerlendirme yöntemlerine göre hem çalışan hem de yöneticiler açısından belirli avantajları bulunur. Bu avantajları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Geleneksel performans değerlendirmelerinde süreçler dikkate alınmaz, önem verilen yalnızca çalışanın değerlendirilmesidir. 360 derece performans değerlendirme yönteminde ise çalışanı değerlendirmeye değil geliştirmeye önem verilir. 360 derece performans değerlendirme ile çalışanların eksiklikleri ayrıntılı bir şekilde belirlenebilir, gelişim ve eğitim planlarına kapsamlı veri sağlanabilir.  
• Geleneksel performans değerlendirmelerinde değerlendirmeci olarak yalnızca yönetici bulunur. Bu yüzden, geri bildirimler tek bir bakış açısından sağlanır.  360 derece performans değerlendirme yönteminde ise değerlendirmeci olarak astlar, üstler, takım arkadaşları ve müşteriler yer alır. Bu sayede, çalışanın performans, davranış ve gelişim ihtiyaçları hakkında farklı bakış açılarından geri bildirim sağlanır.
• Geleneksel performans değerlendirmelerinde geri bildirim kaynağının kimliği açıktır. 360 derece performans değerlendirme yönteminde ise geri bildirimlerin toplandığı gruptaki değerlendirenlerin kişisel kimlikleri gizli/belirsizdir. Bu sayede, geri bildirimler daha objektif olması sağlanır.
• Geleneksel performans değerlendirmede yalnızca üstler astlara geri bildirim verir.  360 derece performans değerlendirme yönteminde ise hem astların üstlerine hem de aynı düzeydeki çalışanların birbirine geri bildirim verebilmesi sağlanır. Bu sayede, düzeyler arası çalışanların iletişimleri güçlendirilir.

360 derece performans değerlendirme yönteminin bu avantajlarından faydalanmak isteyen şirketlerde uygulamanın karmaşık süreçleri İK için fazla zaman ve maliyet anlamına gelebiliyor. Ayrıca, daha fazla kişiden geri bildirimlerin alınması değerlendirmelerin uygun bir şekilde yapılabilmesi için İK için yoğun ve stresli bir sürece dönüşebiliyor.

Sorwe ile 360 derece performans değerlendirme artık daha kolay, hızlı ve verimli bir deneyime dönüştürüyor. İster 26 farklı yetkinlikte hazırlanmış soru setlerinden yararlanın isterseniz şirketinize özel yetkinlik ve davranış setlerinizi yükleyerek dakikalar içerisinde 360 derece performans değerlendirmenizi oluşturun. Şirketinizdeki çalışanlarla birlikte şirket dışındaki kişileri de değerlendirici olarak ekleyebilir, soru setlerinin değerlendiricilere dağıtımını yapay zeka ile otomatik olarak oluşturabilirsiniz. Otomatik oluşturulan detaylı bireysel raporlar ile iş yükünüzü ve değerlendirme sürecini azaltabilirsiniz. 360 derece performans değerlendirme sistemi ile ilgili daha detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.